مالیات رستوران و فست فود چگونه محاسبه میشود؟ {فرمول محاسبه ارزش افزوده}

تعریف مالیات رستوران و فست فود و کافی شاپ

مالیات بر ارزش افزوده (VAT) یکی از انواع مالیات‌های غیرمستقیم و مالیات مصرفی است که در حدود 140 کشور جهان اعمال می‌شود و منبعی برای درآمد دولت‌ها محسوب می‌شود. طبق قانون، تمامی رستوران‌هایی که دارای محل مناسب برای ارائه خدمات (شامل نشانی ثبت‌شده و فضای فیزیکی برای نشستن مشتریان) هستند، باید مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان خود دریافت کنند.

از سال 1394، سازمان امور مالیاتی کشور اقدام به شناسایی گروه‌های شغلی حوزه غذا کرده است که ملزم به ثبت‌نام و دریافت مالیات بر ارزش افزوده هستند. این گروه‌ها شامل رستوران‌ها، چلوکبابی‌ها، سالن‌های غذاخوری، سفره‌خانه‌های سنتی، آشپزخانه‌ها و اغذیه‌فروشی‌های زنجیره‌ای می‌شوند.

 

✅ انواع مالیات‌هایی که رستوران‌ها و فست‌فودها با آن مواجه هستند

نوع مالیات	نرخ (تقریبی)	توضیح
مالیات بر ارزش افزوده (VAT)	10٪ (برای مشمولین)	فقط در صورتی‌ که رستوران فضای پذیرایی، خدمات سرو، یا سالن داشته باشد
مالیات عملکرد (سالیانه)	بر اساس درآمد و اظهارنامه	شبیه مالیات مشاغل، با نرخ تصاعدی نسبت به سود خالص
مالیات حقوق کارکنان	10٪ از حقوق + بیمه	شامل کسری از حقوق کارمندان که باید به دارایی و تامین اجتماعی پرداخت شود
مالیات اجاره (در صورت اجاره‌ای بودن)	حدود 10٪ از اجاره پرداختی	اگر ملک اجاره‌ای باشد، اجاره‌دهنده مشمول هست ولی اغلب این موضوع به رستوران‌دار هم مربوط می‌شود
مالیات تابلو (بنر و تابلو مغازه)	متغیر (سالانه)	در برخی مناطق شهرداری بابت تابلو تبلیغاتی از کسب‌وکارها عوارض می‌گیرد

 

جدول نرخ مالیات بر ارزش افزوده در حوزه غذا و رستوران (سال 1404)

نوع کسب‌وکار غذایی	وضعیت معافیت از مالیات	نرخ مالیات بر ارزش افزوده	توضیحات تکمیلی
رستوران‌های سنتی بدون سالن	✅ معاف	0٪	فقط در صورت نداشتن خدماتی مثل تهویه، سالن، پذیرایی
رستوران‌های با سالن پذیرایی	❌ مشمول	10٪	شامل خدمات و غذای سرو شده در محل
فست‌فودهای دارای سالن	❌ مشمول	10٪	در صورت داشتن فضای نشیمن و سرو غذا در محل
فست‌فود بیرون‌بر (Takeaway)	✅ معاف	0٪	اگر فقط فروش بیرون‌بر داشته باشند
رستوران در پاساژ / مجتمع	❌ مشمول	10٪	طبق قانون اکثر اماکن عمومی شامل می‌شوند
رستوران‌های زنجیره‌ای (برند)	❌ مشمول	10٪	حتی در صورت فروش بیرون‌بر، به دلیل برند بودن مشمولند
کترینگ مجالس و مراسم	✅/❌ بسته به قرارداد	تا 10٪	در برخی موارد اگر خدمات فقط تهیه غذا باشد، معاف هستند

✅ نکته مهم برای کسب‌وکارها: اگر در حوزه فست‌فود و رستوران فعالیت دارید و خدمات شما فقط شامل تهیه و تحویل غذا (بدون سالن و بدون سرو) باشد، می‌توانید مشمول معافیت شوید. اما در صورت داشتن سالن و امکانات پذیرایی، طبق ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده، مشمول پرداخت خواهید بود.

🧠 برای مشاوران یا حسابدارها هم پیشنهاد می‌کنیم بررسی‌های دقیق روی قرارداد اجاره، جواز کسب و فاکتورهای فروش انجام دهند، چون این موارد در تعیین وضعیت مالیاتی مؤثر می باشند.

 

رستوران‌های معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس دستورالعمل‌های سازمان امور مالیاتی:

• رستوران‌ها و کترینگ‌های بدون فضای نشستن (فقط سرویس بیرون‌بر) معاف از مالیات هستند.
• فست‌فودهای غیرزنجیره‌ای که فاقد فضای پذیرایی هستند نیز معاف خواهند بود.
• دریافت مالیات توسط واحدهای معاف، غیرقانونی و موجب جریمه است.

 

 

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده رستوران

تنها رستوران‌هایی که دارای میز و صندلی و فضایی برای نشستن مشتریان هستند، مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهند بود. بنابراین، رستوران‌هایی که تنها غذای بیرون‌بر ارائه می‌دهند، موظف به دریافت مالیات نخواهند بود و در صورت اقدام به این کار، جریمه خواهند شد.

نکته مهم در نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده رستوران، مبلغ کل فاکتورها است. معمولاً 10 درصد از مجموع فاکتورها به عنوان نرخ مالیات غذای رستوران محاسبه می‌شود. همچنین، برخی از مواد اولیه برای تهیه غذا از مالیات معاف هستند، بنابراین ارزش افزوده دریافتی باید بر اساس خدمات مربوط به طبخ، ارائه و پذیرایی محاسبه شود.

فرمول محاسبه مالیات بر ارزش افزوده رستوران 

نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای رستوران‌ها 10 درصد است. فرمول ساده‌ی محاسبه:

مالیات = 10٪ × مبلغ کل فاکتور (قبل از مالیات)

مثال: اگر مبلغ کل فاکتور مشتری 1,000,000 تومان باشد:

مالیات = 1,000,000 × 10٪ = 100,000 تومان

💡 توجه:

• مالیات فقط بر روی خدمات (پخت غذا، پذیرایی و ارائه خدمات) اعمال می‌شود.
• برخی از اقلام مواد غذایی مشمول مالیات نیستند (مواد اولیه).

 

قوانین مالیات بر ارزش افزوده رستوران

قوانین اتحادیه صنف رستوران‌داران درباره مالیات

• رستوران دارای فضای پذیرایی (میز و صندلی): مشمول مالیات 10٪
• رستوران بیرون‌بر (بدون میز و صندلی): معاف از مالیات
• فست‌فود زنجیره‌ای: مشمول مالیات
• فست‌فود غیرزنجیره‌ای بدون فضای پذیرایی: معاف از مالیات

 

مهلت ارسال اظهارنامه ارزش افزوده

مالکان رستوران‌ها باید در پایان هر فصل، ظرف 15 روز به سامانه مالیات بر ارزش افزوده مراجعه و اظهارنامه مالیاتی خود را تکمیل کنند. این مهلت برای فصل زمستان به 30 روز افزایش می‌یابد تا با تعطیلات نوروز هم‌زمان نشود.

 

گواهی ثبت‌نام ارزش افزوده

تمامی رستوران‌ها موظفند برای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به اداره مالیاتی کشور، گواهی ثبت‌نام دریافت کنند و این گواهی را در صورت درخواست مشتری ارائه دهند

 

روش‌های محاسبه مالیات رستوران

برای محاسبه مالیات رستوران دو روش کلی وجود دارد:

اداره مالیات برای تعیین میزان مالیات پرداختی رستوران‌ها از دو روش استفاده می‌کند:

1. روش علی‌الراس (Estimated Assessment)

نماینده اداره مالیات با بازدید حضوری و بررسی محل رستوران، به صورت تخمینی مالیات را تعیین می‌کند. این روش دقت کمتری دارد و احتمال اعتراض به نتایج آن بالاست.

2. روش خوداظهاری (Self-Declaration)

در این روش، صاحب رستوران موظف است مدارک و مستندات درآمدی خود را به صورت فصلی به اداره مالیات ارائه کند. این روش دقیق‌تر بوده و به همکاری کامل مالک رستوران نیاز دارد.

 

مالیات عملکرد رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها چگونه محاسبه می‌شود؟

بررسی ارتباط با سامانه مودیان مالیاتی

با توجه به اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و الزامات جدید سازمان امور مالیاتی کشور، نحوه محاسبه و پرداخت مالیات توسط صاحبان کسب‌وکارهای حوزه غذا، از جمله رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها، با تغییرات مهمی مواجه شده است. در این گزارش به بررسی مالیات عملکرد و نقش سامانه مودیان مالیاتی در فرآیند محاسبه و پرداخت آن پرداخته می‌شود.

---

مالیات عملکرد چیست؟

مالیات عملکرد (یا مالیات بر درآمد سالانه)، بر اساس سود خالص حاصل از فعالیت‌های اقتصادی یک واحد صنفی در طی سال مالی محاسبه می‌شود. اظهارنامه مالیاتی مربوطه باید حداکثر تا تاریخ 31 خرداد ماه هر سال، به سازمان امور مالیاتی ارسال گردد.

فرمول محاسبه مالیات عملکرد:

درآمد کل سال - هزینه‌های قابل قبول = سود مشمول مالیات

این نرخ‌ها بر اساس مواد 105 و 131 قانون مالیات‌های مستقیم اعمال می‌شوند.

---

هزینه‌های قابل قبول برای رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها:

برخی از هزینه‌هایی که در محاسبه سود مشمول مالیات قابل کسر هستند عبارتند از:

• هزینه تهیه مواد اولیه غذایی و نوشیدنی

• حقوق و مزایای کارکنان (در صورت بیمه‌پردازی قانونی)

• اجاره ملک تجاری

• قبوض خدماتی (آب، برق، گاز، تلفن، اینترنت)

• هزینه تبلیغات و بازاریابی

• استهلاک تجهیزات و لوازم

• مالیات بر ارزش افزوده پرداخت‌شده در فرآیند خرید

---

سامانه مودیان مالیاتی و ارتباط آن با مشاغل حوزه غذا

سامانه مودیان مالیاتی بر اساس قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، از سال 1402 به تدریج برای کلیه مشاغل کشور، از جمله رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها، الزامی شده است.

این سامانه با هدف ثبت دقیق و برخط صورت‌حساب‌های فروش، شفاف‌سازی درآمد، و جلوگیری از فرار مالیاتی طراحی شده و کسب‌وکارها موظف به ارسال فاکتورهای الکترونیکی از طریق آن می‌باشند.

مشمولین سامانه مودیان:

کلیه واحدهای صنفی که دارای فعالیت فروش غذا و نوشیدنی هستند از جمله:

• رستوران‌های بزرگ و زنجیره‌ای

• کافی‌شاپ‌ها

• فست‌فودها

• کترینگ‌ها

روش‌های اتصال به سامانه مودیان:

1. استفاده از صندوق فروشگاهی (POS) متصل به سامانه مودیان

2. نرم‌افزار حسابداری آنلاین جهت صدور و ارسال فاکتورهای الکترونیکی

---

جدول زمان‌بندی اجرای سامانه مودیان:

---

پیامدهای عدم اجرای الزامات سامانه مودیان:

• جریمه مالی به میزان 10٪ فروش سالانه

• محرومیت از معافیت‌های مالیاتی

• رد دفاتر و احتمال محاسبه مالیات به‌صورت علی‌الرأس

 

مالیات کارتخوان رستوران

تمامی رستوران‌ها باید در سامانه الکترونیک سازمان امور مالیاتی ثبت‌نام کرده و پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهند. مالیات کارتخوان برای تمامی مراکز عرضه غذا که کارتخوان دارند، از زمان ثبت‌نام و دریافت کد مالیاتی محاسبه می‌شود.

 

مالیات رستوران‌های سنتی (سفره‌خانه‌ها)

رستوران‌های سنتی (سفره‌خانه‌ها) که دارای فضای پذیرایی هستند نیز موظف به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند.

 

مالیات رستوران‌ها چقدر است؟

مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که رستوران‌ها بابت ارزش‌افزوده‌ای که با خرید مواد اولیه و طبخ غذا ایجاد می‌کنند، باید از مشتریان دریافت کنند. نرخ 10% مالیات بر ارزش افزوده، بر اساس هزینه‌های رستوران محاسبه می‌شود.

 

امکانات نرم‌افزار حسابداری رستوران و فست فود کارمافود در محاسبه مالیات

نرم‌افزار کارمافود به عنوان نرم‌افزار یکپارچه حسابداری رستورانی، تمامی فرایندهای مالیاتی رستوران ,کافی شاپ و فست فودها را آسان و دقیق کرده است. امکانات آن شامل:

✅ محاسبه اتوماتیک مالیات به صورت لحظه‌ای هنگام صدور فاکتور.
✅ تشخیص هوشمند رستوران‌های مشمول و معاف برای جلوگیری از اشتباه.
✅ ثبت دقیق تراکنش‌های کارتخوان و ارائه گزارش مالیاتی مبتنی بر تراکنش‌ها.
✅ امکان گزارش‌دهی سریع و آسان فصلی برای اظهارنامه مالیاتی.
✅ امکان تعیین مواد اولیه معاف از مالیات برای محاسبات دقیق‌تر.
✅ مدیریت برگشتی‌ها و لغو فاکتورها با اصلاح مالیات مربوطه.
✅ گزارش سود خالص و ناخالص پس از محاسبات مالیاتی.

 

پرسش‌های متداول (FAQ)

🔹 نرخ مالیات بر ارزش افزوده رستوران‌ها و کافی شاپ ها چقدر است؟
10٪ از مبلغ صورتحساب (قبل از مالیات).

🔹 چه رستوران‌ها و فست فودهایی موظف به دریافت مالیات هستند؟
رستوران‌هایی که فضای پذیرایی (میز و صندلی) دارند.

🔹 آیا فست فود و کافی شاپ بدون میز و صندلی هم مشمول مالیات است؟
اگر زنجیره‌ای باشد مشمول است، در غیر این صورت معاف.

🔹 مالیات کارتخوان رستوران چگونه محاسبه می‌شود؟
مبتنی بر تراکنش‌های ثبت‌شده در سامانه مالیاتی به صورت خودکار محاسبه می‌شود.